გართობას ახალგაზრდობა ხევსურეთში მოკლებულია, რადგან ქალ-ვაჟების იქ ერთად ყოფნა და მოლხენა საძრახისია. ხატში, ქორწილში და სხვა გასართობ ადგილებში ქალ-ვაჟნი ერთად არ იყრებიან და იგინი განცალკავებით დგებიან. მათ შორის ცელქობა და არშიყობა სასირცხოდ და ადათით აკრძალულია. ბედნიერ დღეებში მამაკაცები ცალკე სხდებიან და დროს სმაში ატარებენ, ქალები კი მოშორებით დგანა და მათ ისე შესცქერიან.

საკრავებში აქ ფანდურს უკარავენ. ფანდური სამლარიანი. ფანდურის გულის ფიცარი ლითონის ცვრებით არის შემკული. ფანდურს ქალები და კაცებიც უკრავენ და საგმირო სიმღერებს დამღერიან. ამ ბოლო ხანებში აქ შემოსულია გარმონიც ბუზიკანტი, რომელსაც ხევსურულად უკრავენ და დამღერიან.

სწორფრობა ხევსურეთში გავრცელებული წესია, რომელსაც ძმობილობასაც უწოდებენ. როდესაც ქალ-ვაჟნი ასაკში ჩადგებიან, ირჩევენ თავიანთ სწორფერს. არჩევანი პირად მოწონებაზე და სიყვარულზეა დამოკიდებული. თუ ქალ-ვაჟს ერთმანეთი მოეწონათ, ვაჟი ქალს ძმობას ეტყვის და ამის შემდეგ მათ შორის დაიწყება სწორფრობის რომანტიკა. სწორფერობენ ერთი თემისა და გვარის ქალ-ვაჟნი, ნათესავთა შორის სწორფრობა იშვიათია. სწორფერ ვაჟს უნდა ახასიათებდეს რაინდობა და ნაძმობი ქალისადმი თავდადება და ერთგულება.

ძმობილობა ტრფიალი პირველ ხანებში გამოიხატება მოკითხვა-საჩუქრებში. სწორფერი ქალები თავის ძმობილს უქსოვს და უქარგავს საბეჭურს, საწვივეს, სათამბაქოეს და სხვა. ვაჟი კი თავის ძმობილ ქალს უძღვნის მძივებს, ღილ-ქინძისთავებს, ვერცხლის სამკაულს და სხვა.

ამას ჩქარა მოჰყვება გამიჯნურებულ სწორფერთა წოლა. წვებიან ჭერხოში და ვაჟთან ქალი მიდის, რომელსაც ძმობილთან ერთი „მინა“ (ბოთლი) არაყიც უბით მიაქვს. ვაჟი თავს მოიმძინარებს, ქალი გამოაღვიძებს მას და არაყს შეასმევს.

ახლად შეყრილი სწორფერნი ერთმანეთს ძლიერ მორიდებით ეალერსებიან. შეიძლება კოცნა, ხვევნა-ალერსი და ძმობილის მკლავზე წოლა. გულმკერდი სწორფერებს ერთმანეთზე აქვთ მიკრული, ფეხები და მუცელი კი მოშორებით უნდა დაიჭირონ. ქალის ფარაგისა და საყელოს ღილის შეხსნა არ შეიძლება, რაც ვაჟკაცს უნამუსობაში ჩეთვლება; ასეთ სწორფერს დანდობილი ქალი მოიძულებს და სათემოდ შეარცხვენს.

როცა ალერსით დატკბებიან, ერთმანეთს ზურგს შეაქცევენ და დაიძინებენ; ან ვაჟი გულაღმა დაწვება, ქალი მის გულმკერდზე თავს დასდებს და ისე მიიძინებს; მაგრამ ქალს არ უნდა გაუთენდეს—სირცხვილია. სწორფერთა წოლა ხევსურეთში შეიძლება მკაში, მუშაში, ქორწილში და „ახალუხალში“ (ლხინში), სადაც წოლა გათენებამდე გრძელდება, მაგრამ წოლა ისე უნდა მოაწყონ, რომ მოხუცებმა არ დაინახონ, თორემ უზრდელობაში ჩაეთვლებათ.

სწორფერთა წოლა ხატში აკრძალულია. მებოსლე სწორფერთანაც წვებიან, მაგრამ სამრევლოდან მოშორებით, სადმე მინდორზე წვებიან. სწორფერთან სქესობრივი კავშირის დაჭერა ხევსურულ ადათით აკრძალულია და ამ მხრივ ნაძმობმა ქალზე არავითარი ძალადობა არ უნდა იხმაროს. სწორფრობა, რასაკვირველია, ცთუნებისაგან დაზღვეული არ არის და შესაძლებელია სქესობრივ აქსაც ჰქონდეს ადგილი, მაგრამ ამას სჩადიან სიფრთხილით, უთესლოდ (Coitus interruptus) და დიდის საიდუმლოებით ინახავენ. ძმობილი ქალი თუ დაორსულდა, რაც აქ იშვიათი შემთხვევაა, სწორფერი ყოველგვარ ზომებს მიმართავს, რომ მას მუცელი მოუშალოს და თემის რისხვ ამით აიცდინოს. ერთი გვარისა და სოფლის ძმობილის შერთვა სასირცხვოდ ითვლება და ხევსურული ადათით აკრძალულია. დამნაშავეს თემი მოიკვეთს და განდევნის.

ზოგჯერ სწორფრებს ცილაობაც კი მოსდით, მაგრამ მათ შორის ჩხუბი და მტრობა იშვიათია და საქმეც დათმობით თავდება.

ხევსურეთში საპატიო სტუმარსაც უწვენენ სწორფერს, რომლის მოსაყვანად ელჩს გზავნიან. ხშირად ელჩობას ძმობილიც კისრულობს და სტუმართან აწვენს თავის ძმობილ ქალს, რომლის ნამუსიანობაში და ერთგულებაში ის დარწმუნებულია და რათა ამაში სხვებიც დაარწმუნოს, თავის ძმობილ ქალს გამოსაცდელად უცხოსთან აწვენს.

ვაჟსაც არ შეუძლია თავის ძმობილს სტუმართან წოლა დაუშალოს, მაშინ იტყვიან, სწორფერს არ იმეტებსო, ეშინია და არავის უთმობსო. სწორფერის ასეთი შეყვარება სირცხვილია და ეს ვაჟკაცს უნამუსობაში ჩამოერთმევა;

ელჩობით მიწვეული ძმობილი ქალი სახლიდან ზოგჯერ ერთ ბოთლ არაყს წაიღებს და მწოლარე სტუმარს ჩაუწვება. ვაჟი თავს იმძინარებს, ქალი მას გამოაღვიძებს და არაყს შეასმევს. შემდეგ ქალი სტუმარს გაართობს ტკბილი საუბრით და კოცნა-ალერსით. სწორფერი ქალი თავშეკავებული უნდა იყოს, უნამუსობა არ ჩაიდინოს და ამით სწორფერი არ შეარცხვინოს.

წინათ სწორფერს სტუმარს რომ დაუწვენდნენ, შუაში ხმალს ჩაუდებნენ: სტუმარს არ შეეძლო ამის შემდეგ რაიმე უნამუსობა ჩაედინა და ამ ადათის დამრღვევ სტუმარს სიკვდილი მოელოდა. თუ სტუმარს მასთან ნაწოლი სწორფერი მოეწონებოდა, მისი შერთვა შეეძლო.

ხევსურეთში ქალს ერთი სწორფერი ჰყავს, ვაჟკაცს შეიძლება ორიც ჰყავდეს. რამდენიმე სწორფერის ყოლა აქ სირცხვილია და, თუ ქალი სწორფერს ხშირად იცვლის, ასეც ქალს მწოლელ-მდგომელს უწოდებენ. ამგვარ ქალს აქ აძაგებენ და მშობებიც ეჩხუბებიან. რადგან ქალს თემში სახელი უტყდება და ოჯახისთვის ეს დიდი სირცხვილია. მაგრამ თუ ახალგაზრდა არ სწორფრობს, მასაც სძრახავენ, იტყვიან: უდღეჴმო ანუ მწერელტყვე არისო.

ქალის დანიშვნა. ხევსურეთში სარძლოს შერჩევას და დანიშვნას დიდი ყურადღება ექცევა და ამიოომ ქალ-ვაჟის ჯიშიანობას თუ უჯიშობას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ეძლევა. ჯიშიან გვარად აქ ითვლება ფიზიკურად ჯანსაღი და გმირული წარსულის მქონე გვარები, რომელთა წინაპარნი თემ-ჯარში სახელოვანი ყოფილან. ასეთ ჯიშიან გვარებად ითვლებიან: გოგოჭური (ბუჩუკურთისა და ჭორმეშავის მცხოვრებნი), არაბული, ჭინჭარაული, ბურდული და გიგაური.

უჯიშო გვარი კი, ხევსურების თქმით, ფიზიკურად სნეული დამპალი ყოფილა, მამა-ძეობით ხატისაგან წამხდარ-დაავადებული, ამასთანავე, ქურდ-ბოზობით თემ-ჯარში შერცხვენილი, რასაც მათ გაჯავრების დროს დღესაც წასძახებენ: „შე უჯიშოვ, ქურდ-ბოზო!“-ო. უჯიშო გვარად ითვლებიან სოფელ ბაცალიგოს მცხოვრებნი. ბაცალიგოს ხატი მიზეზობსო და ალპობსო, ხალხს ხელპირი ექერცლება, ბალანი სცვივა და ტანი უჩირქდებაო. ამიტომ წინათ ჯიშიანი ოჯახი ეძებდა ჯიშიანს და, რაც უნდა მდიდარი ყოფილიყო უჯიშო ქალი, ჯიშიანი ხევსური მას დაიწუნებდა. ჯიშიანი ქალი თუ უჯიშო ხევსურს მისთხოვდებოდა, მას ნათესავები მოიკვეთდნენ, როგორც „თესლ-ჯილაგის“ შემბღალავს და, ვინც იმას ოჯახში გაატარებდა, იმ ნათესავს კარებზე „კატას“ ჩამოუკიდებდნენ.

სარძლოს აკვანში დანიშვნის ძველი წესი ხევსურეთში დღემდის შემონახულია. როცა მშობლებს აკვნის ბავშვის დანიშვნა სურთ, მაშინ ქალის მთხოვარი ქალისას აგზავნის ვაჟის ბიძას, რომელსაც სანიშნოდ მიაქვს ვერცხლის ფული და ყაწიმიანი ძეწკვი. ამ ნიშანს სარძლოს აკვანზე ჩამოკიდებენ. დასანიშნავად ზოგჯერ ვაჟის მშობლებიც მიდიან და სანიშნოდ თან მიაქვთ ვერცხლის ფულები და ქსოვილზე დაკერებული ყაწიმიანი ძეწკვი, არაყი, პური, საკლავი და სხვა, რასაც ლიშანს-სამთხოვრო ეწოდება. ქალისას გაიშლება პატარა სუფრა და ყველანი ახლად დანიშნულების ბედობეზე დაილოცებიან. ამის შემდეგ აკვნის ყმაწვილები დანიშნულებად ითვლებიან და პირობის დარღვევა ხევსურული ადათით არ შეიძლება.

როცა აკვანში დანიშნულები ასაკში ჩადგებიან, მშობლები დაქორწინების საქმეს შეუდგებიან. აკვანში დანიშვნა ხევსურეთში დღეს იშვიათად ხდება.

ნიშნობა, ჩვეულებრივ, იქ იციან, როდესაც ქალ-ვაჟი 20-25 წლისა შეიქნება. ზოგჯერ ხევსურის ქალი შეიძლება უფრო გვიან გათხოვდეს და ხშირი შემთხვევა, როდესაც 30-35 წლისები თხოვდებიან. ხევსურ ქალს გათხოვება არ ეშურება, რადგანაც ეროტიულ გრძნობებს ის სწორფერობით იკმაყოფილებს და მამის კერი და დედის კალთა მისთვის უფრო ტკბილია, ვიდრე უცხო ქმარი და ახალი ოჯახის მძიმე ტვირთის აკიდება. ქალები ამას კარგად გრძნობენ და მამის სახლში დიდხანს ჯდომით ცდილობენ მეტი სათავნოც დაიგროვონ და ამით პირადი საკუთრებაც მოიხვეჭონ.

ქალის მოტაცება ხევსურეთში იციან. ზოგჯერ დანიშნულ-ქალსაც იტაცებენ. მოტაცება ხდება ხშირად ქალის და ან მისი მშობლების თანხმობით ქალის პატივის დასადებად. მოტაცებული ქალი არ დაიკივლებს და მომტაცებლებსაც იგი არ გაუძალიანდება, რადგანაც მას ეშინია ძმები და ბიძაშვილები არ დაედევნონ და შუღლი და მტრობა არ ჩამოვარდეს. ხევსურული ადათით მოტაცებული ქალის გაუპატიურება არ შეიძლება და მოტაცებული ქალი აქ უმანკოებას არ კარგავს. ამიტომ მოტაცების საქმე უნდა დამთავრდეს შერიგებით, რომელსაც „ბანზე შეჴდომა“-ს უწოდებენ. ამ მიზნით მოვლენ მოტაცებული ქალის ძმა და ბიძაშვილები და მომტაცებლის ბანზე შეჴდებიან. ქალის მამას ბანზე შეჴდომა არ შეუძლია. ბანზე შემჴდარნი ოჯახს თავს არ დაანებებენ, სანამ მომტაცებლის ოჯახი მათ არ შეურიგდება და ჯარიმად არ მისცემს სამ ჩარექიან ქვაბს და ორი წლის კურატს, თუ არა და ბანზე შემჴდარნი გატაცებულ ქალს უკანვე წაიყვანენ.

ქორწილი. როცა სარძლოს მოყვანის დროს მოახლოვდება, სანეფოს ოჯახიდან დასაკითხავად გზავნიან ორ „ენა-პირიან“ კაცს. მათ თან მიაქვთ სასმელი და საკლავად მიჰყავთ სამი ცხვარი: ერთი უნდა ღვთისათვის დაიკლას, მეორე იმ სოფლის ან თემის ხატში დაიკვლის, მესამე საკლავით კი პატარძლის მამა ჴელ-მჴარი უნდა გაინათლოს. საკლავს ხუცი დაკლავს, ქალის მამა ხელებს სისხლს შეუშვერს და გაიბანს. შემდეგ მას ხუცი სისხლს ჯვარულად შუბლზე და მხრებზე წასცხებს; ამას ჴელმხრის განათლვა ეწოდება.

თუ სოფელში ერთი წლის მკვდარია და მისი ტალავარიც გაშლილია, ნეფემ ჯვრის დაწერამდე ტალავარზე ერთი არშინი ფარჩა და ერთი ბოთლი არაყი უნდა მიიტანოს, ამას ტალავარის პატივი ეწოდება.

ახალზალს შეუძლია, ვინც სურს, მყოლად (მაყრად) დაიწვიოს. მეორე დღეს დაიწყება პატარძლის წამოყვანის სამზადისი. გამოაცხობენ ორ ხავიწიან ქადას და გამოგზავნილი კაცები და ქალის მყოლები ნეფის სოფლისაკენ გაემგზავრებიან. წინ ნეფის კაცები და ქალის მყოლები მიდიან, უკან კი პატარძალი ფეხით მიჰყვება ერთი ან ორი ქალის თანხლებით. ახალზლის ცხენზე შეჯდომა სირცხვილია; მას ნეფისას დაი და ძმაც გაჰყვებიან. სოფლის მიჯნამდე პატარძალს აცილებენ ქალები და ბავშვები: გამომშვიდობებისას ერთ ხავიწიან ქადას გაჭრიან, ყველას ჩამოურიგებენ და პატარძალს დალოცავენ.

მშობიარობა. ხევსურები, როგორც აღვნიშნეთ, სამ წლამდე თავს იკავებენ და შვილს არ აჩენენ. ეს სამი წელი პატარძლის გამოცდის ხანია. თუ ქალი კარგია და ოჯახისათვის თავდადებული, მესამე წელს შვილს გააჩენენ და ეს იმის ნიშანია, რომ ცოლ-ქმრობა უკვე დაკანონებულია, მით უმეტეს, შვილნი ქალის დაწუნება და დათხოვნა ხევსურული ადათით ოჯახისათვის სამძიმოა. მაგრამ სამი წლის შემდეგ კი შვილი უეჭველად უნდა გაიჩინონ.

უშვილო და უძეო ოჯახი ხევსურეთში უბედურია და სამი წლის შემდეგ ჯვარდაწერილებმა შვილის გაჩენაზე უნდა იზრუნონ. თუ ქალს შვილი არ უჩნდება ან ვაჟი არ ებადება, მაშინ პირველი ცოლის თანხმობით ქმარს მეორე ცოლი მოჰყავს, მაგრამ ცოლ-ქმრისათვის 3-4 შვილზე მეტის გაჩენა სირცხვილია. შვილების ზედიზედ გაჩენაც არ არის მიღებული. ამიტომ ვიდრე ბავშვი ფეხს არ აიდგამს და აკვნიდან არ ამოვა, მეორეს არ გაიჩენენ.

სანამ ჩვენ ქ ალის მოლოგინებაზე გადავიდოდეთ, საჭიროა გავეცნოთ ხევსურულ სამრელოს ან კარობას, რომელთანაც დაკავშირებულია ხევსურული ქალის თვიურისა და მშობიარობის წესები.

ხევსურები თვიურიან და მშობიარე ქალებს ნარევებს, უწმინდურს უწოდებენ და მას ამ დროს ათავსებენ განცალკავებულ ქოხში, რომელსაც სამრელოს უწოდებენ. სამრელო ან ბოსელი პირაქით ხევსურეთში სახლის მახლობლადაა გამართული და სიპი ქვით არის მშრალად ნაგები. იგი დაბალია და პატარა, მასში ორი ადამიანი ძლვის მოთავსდება. მეკომურებს აქ თავიანთი სამრელოები აქვთ გამართული. პირიქით ხევსურეთში, არხოტის თემში, აქვთ საერთო სამრელოები, სადაც რამდენიმე თვიურიანი ქალი დგება. ამ საეთრო სამრევლოებს აქ მთელი სოფელი აშენებს, და ვინც აშენებაში მონაწილეობას არ მიიღებს, იმ მეკომურს უფლება ეკარგება სამრელოში ადგილი დაიკავოს. სამრელოში მებოსლე ქალებს თავიანთი კუთხე და ლოგინი აქვთ მიჩენილი.

სამრელოს წინ შემოზღუდული აქვს პატარა ეზო—შანაქო, სადაც მებოსლე ქალი ჯდება და ხელსაქმობს. თვიურის მოახლოებისას ხევსური დედაკაცი თავს მაშიშს უწოდებს და ეს დროც მას ზედმიწევნით აქვს გამოანგარიშებული. ამ დროისათვის ის წინასწარ ემზადება, ოჯახისათვის აცხობს ერთი კვირის სამყოფ პურს, რეცხავს, ალაგებს და სხვა. სამრევლოსაც გაასუფთავებს, შიგ შეიტანს საჭირო ხელსაქმეს, საფენ-საგებს, საჭმელს და სხვა. და როცა მაშიში გახდება, ქალი სამრელოში გადადის. სამრელოდან მებოსლე ოჯახს თვალყურს ადევნებს და შეკითხვაზე იქიდანვე პასუხობს.

სამრელოდან მებოსლე ქალი ოჯახში ვერ შევა, რაც უნდა დიდი გასაჭირი იყოს, თუნდ სახლს ცეცხლი წაეკიდოს, ან დედას შვილი უკვდებოდეს, მებოსლე ვერ შეეშველება, რადგანაც, მისი რწმენით, ამაზე ხევსურეთის ხატ-ანგელოზები გაჯავრდებიან და მის ოჯახსაც გაანადგურებენ.

როცა ახალგაზრდა ქალი სამრელოში პირველად გავა, მას მეზობლები საკვლევ ძღვნით მოიკითხავენ და მასთან ქადისკვერები მიაქვს.

ხევსურული სამრელო ზაფხული შედარებით ასატანია, ზამთარში კი 6-7 დღე სამრელოში ყოფნა ჯოჯოხეთია. თვიურიანი ქალი სამრელოში ფიზიკურად ისვენებს, ის მხოლოდ ხელსაქმობს და ამით ერთობა. თვიურის შეწყვეტის შემდეგ, მეხუთე თუ მეექვსე დღეს, მირეული ქალი შეუდგება სამრელოდან გასვლის თადარიგს. მოასუფთავებს თავის კუთხეს, ტანს იბანს, ძველ ტანისამოსს იქვე ტოვებს და შინიდან მოწოდებულ სუფთა ტალავარს ჩაიცვამს. ამასთანავე, რაც შინ წასაღებია, ყველაფერს გამოიტანს, გარეცხავს და გაბერტყავს; ამას გაწკეპა ეწოდება.

ამის შემდეგ ის სამრელოდან გამოდის, მაგრამ საღამომდე, სანამ ცაზე ვარსკვლავები არ გამოჩნდება, შინ ვერ შევა და არც საქმობს, მხოლოდ საქონელს აძოვებს. საღამოს კი სახლში შევა და მეორე დღეს მას შეუძლია საოჯახო საქმეები აკეთოს. მაგრამ მეცხრე დღემდე იგი მაინც ვერ ავა სახლის ჭერხოში და ბანზე და ვერც ხატის მამულში გაივლის. მაშიშობის მოახლოვების დროს ხევსური ქალი შიშობს და მას არ შეუძლია ხატში, ქორწილში და რიგებში წასვლა, ამიტომ ასეთი შემთხვევის დროს ის თვიურის შესაჩერებლად სხვადასხვა ხელოვნურ საშუალებას მიმართავს. ამ მიზნით ქალები სვამენ შაბს, კირწყალს; ზოგი მირონსაც ხმარობს, რასაც სარეცხის გაწირვა ეწოდება.

მაგრამ სამრელოში ყველაზე მძიმე პირობებში მშობიარე ქალია მოქცეული, მისი ტანჯვა და წამება უფრო მწვავე და ხანგრძლივია. მშობიარეს ხევსურული ადათით არ შეუძლია სამრელოში მოლოგინება, მან შვილი სოფლის გარეთ უნდა შობოს, ამ მიზნით აშენებენ ფარღალა ქოხს—საჩეხს; ან არადა მშობიარე სანეხვეზე იკეთებს ქოხ-ს და იქ მოიმშობიარებს; შემდეგ მას შეუძლია სამრელოში გადასვლა.

მშობიარე საჩეხში გასასვლელად ადრევე ემზადება. ყველა საჭირო ჭურჭელს, საგებ-საცმელს და საჭმელს ის წინდაწინ შეიტანს და, როცა მუცელი ასტკივა, უფროსი დედაკაცი ქოხამდე გააცილებს; შემდეგ მშობიარეს, როგორც „მირეულს“ და „უწმინდურს“, არავინ გაეკარება.

მშობიარე საწოლს თვითონვე გაიმართავს, თავქვეშ ხანჯალს დაიდებს, რომ მავნე არ გაეკაროს და ბავშვი არ დააზიანოს. მშობიარეს არავინ შველის, ბავშვს თვითონვე იყვანს და ჭიპჭორას დუქარდით მოსჭრის. შემდეგ მშობიარე საშველს მიწაში ჩაფლავს, სისხლიან ჩალას მოხვეტს და გადაყრის. რაც უნდა მძიმე მშობიარე იყოს, ხევსურის ქალი არ დაიკვნესებს, ეს ქალისათვის სირცხვილია. ხევსურის თქმით: „ვაჟკაცსა ხმალი გამოცდის, დიაცსა ქოხ-სამრელოო“.

მაგრამ ქალს თუ მშობიარობა გაუძნელდა, გამოცდილ მოხუც დიაცს—„დამხმარე დედაკაცს“ მიიყვანენ და ის შეეშველება, დამხმარე დედაკაციც მირეულია და გაუნათვლავი ის ოჯახში ვერ შევა; მას ჴელებზე ასასხმელ ქადასა და საკვირაო კვერს გამოუცხობენ, ზედ სანთლებს დაარჭობენ და მისცემენ. შემდეგ ოჯახის უფროსი დაილოცება. დამხმარე დედაკაცს ეძლევა ერთი ძროხის საფასური და გასანათლავად ხატში ერთ საკლავსაც დაუკლავენ.

თუ მელოგინე ძლიერ შეწუხებულია, ხახმატის ჯვარს შეევედრებიან და იტყვიან: „უშველე ჴაჴმატის ჯვარო, წმ. გიორგივ, ხელო სამძიმარო!“ თუ ამ ლოცვის შემდეგ მელოგინე მშვიდობით გადარჩა, ხახმატში წავლენ და მას სამადლობელ საკლავს დაუკლავენ.

მძიმე მშობიარეს ერბოსა და რძეს შეახვრეპენ, ვისაც გველბაყაყი გაუშველებია, ის მშობიარეს მუჭით მიწას გააყრის და იტყვის:

„გველ-მყვარნ (ბაყაყი) გამიყრიან რო დედაშვილნ ვერ გაგყარნათ!“-ო. ამასთანავე, მშობიარეს მიეპარება ახლობელი მამაკაცი, თოფს გაისვრის, რომ ამით ავი და მავნე სულები გაფანტოს და მელოგინეს მშობიარობა შეუმსუბუქდეს.